http://www.fazliarslan.com/kitaplar.htm
Safiyyüddin Abdülmümin, Kitabü'l-Edvar adlı kitabıyla doğu müzik teorisini sistemleştiren müzik teorisyeni.
Safiyüddin Abdülmümin Urmevî (ö. 1294) Türk Musıkisi nazariyatının inşası ve sistemleştirilmesinde ilmi anlamda ilk çalışmaları yapan ve teorileri asırlar boyunca kaynak teşkil eden bir müzikolog ve bestecidir. Daha sonraki asırlarda sistemini geliştirecek olan Abdülkadir Meragi'nin de bağlı olduğu ekolün kurucusu kabul edilir.
Urmevî’yi Türk musıkisindefarklı kılan özellik, kendisine kadar gelen müzikologlar, sistemlerini Yunanlı müzikçlerin teorileri üzerine kurarken, o bir sekizlide 17 aralık ve 18 ses üzerine inşa ettiği teorisi ile özgün bir sistem geliştirmesidir. Bu da ondan sonraki bütün müzikologlar için vazgeçilmez bir kaynak olur. Öyleki 20. yüzyıla kadar Türk musıkisi ses sistemi üzerinde çalışan bütün müzikçilerin çalışmalarını bu omurga üzerinden yürütmekten başka bir seçenekleri yoktur. Hatta 20. yüzyılda müzikte de batılılaşma hevesine kapılan Türkiye’de, batı notasının adapte edilerek alınırken ister istemez temel sistemiyle de oynanacaktı.
Sistemini Risâletü'ş-Şerefiyye fi'n-Nisabi't-Telifiyye ve Kitab'ül-Edvar isimli kitaplarında anlatmıştır.
Urmevî'nin günümüze ulaşan tek bestesi "Nevruz"un notası, Türk musıkîsinin elimizde bulunan en eski eseri olması özelliğini taşır. Ancak o günkü nota sisteminin kodları çözülemediğinden eser bu güne kadar seslendirilememiştir.
Isfahan'da 'nüzhe' ve 'mugni' ismini verdiği iki çalgı geliştirdiği yazılıysa da bunların örnekleri günümüze gelmez. Müzisyenliğinin dışında hat ve edebiyatla da meşgul olmuştur. Eserlerini Arapça yazsa da Azerbeycanlı bir Türk ailesinin çocuğudur. İlmî kariyeri itibariyle son Abbasi Halifesi Müstasım’ın Bağdat’taki sarayında müzisyen ve kütüphane sorumlusu olarak bulunur.
1258'de Bağdat'a saldıran Moğollar, Halife'yi öldürüp, şehiri harabeye çevirip, Bağdat’ın o muhteşem kütüphanesini yakıp yıktıktan, kitaplarını Dicle’nin sularına döktükten sonra Irak’ta kurdukları hakimiyetile Urmevî bu kere Hülâgu’nun hizmetine benzeri görevlerle alınır.
Kaynak
http://tr.wikipedia.org/wiki/Safiyyüddin_Abdülmümin
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder